20 stycznia 2016 r. we Wschowie spotkali się dr Peter Schabe z Polsko-Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury (Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpflege und Denkmalschutz), dr Barbara Bielinis-Kopeć – Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków z Władzami Miasta Wschowy w celu omówienia zakończenia prac ratunkowych przy wzmocnieniu więźby dachowej dawnego luterańskiego kościoła Żłóbka Chrystusa (Kripplein Christi). W 2015 roku udało się pozyskać wsparcie finansowe rządu niemieckiego w wysokości 101 000 zł. Dzięki tej pomocy można było podjąć się prac ratunkowych przy wyjątkowym wschowskim zabytku, świadku protestanckiej przeszłości królewskiego miasta, stolicy historycznej ziemi wschowskiej. Projekt został wsparty finansowo przez Lubuską Wojewódzką Konserwator Zabytków oraz Gminę Wschowa. Podczas spotkania omówiono dalszą wspólną współpracę i starania się władz miasta o pozyskanie środków na kontynuację dalszych etapów prac.
Sukces 2015 roku skłania do zadania pytania o przyszłą funkcję tego zabytku. Przeprowadzone działania społeczne i inicjatywy kulturalne zorganizowane przez Stowarzyszenie Czas A.R.T. w ramach akcji „Serce dla Żłobka Chrystusa” przybliżyły zamknięty na co dzień zabytek mieszkańcom Wschowy, ale także gościom z regionu. Zebrane propozycje wskazują na utworzenie w tym miejscu centrum łączącego w sobie kulturę, naukę i sztukę. Wspaniała akustyka, sceneria oraz możliwość wykorzystania w przyszłości empor, dziś wymagających renowacji i wzmocnienia, pozwolą na realizację koncertów, widowisk scenicznych, spektakli teatralnych. Kościół, będący miejscem – symbolem wielkopolskiego luteranizmu jest idealną przestrzenią, w której należy opowiedzieć historię reformacji w Polsce a szczególnie na ziemi wschowskiej. Działalność luteranów, braci czeskich i braci polskich w Rzeczypospolitej jest dla większości nieznana; odkrycie jej w atrakcyjny sposób w dawnym Żłóbku Chrystusa wydaje się być interesującą propozycją. Pamiętajmy, że w bezpośrednim sąsiedztwie funkcjonowała przez wieki szkoła łacińska oraz biblioteka z wyjątkowym księgozbiorem. Było to miejsce kultu, ale także miejsce nauki i sztuki. Liczne fundacje artystyczne zgromadzone w przestrzeni kościoła upamiętniały dawnych wschowian. Po licznych pożarach świątynia była odbudowywana dzięki wsparciu miejscowych wiernych, ale również gdańszczan, wrocławian i mieszkańców innych miast. Czy na taką solidarność będziemy mogli liczyć dziś? Należy mieć nadzieję. Działalność wybitnych wschowian, by wymienić najważniejszych: pastorów Valeriusa Herbergera, Melchiora Teschnera (słynnego kompozytora pieśni kościelnych), Samuela Friedricha Lauterbacha i wielu innych sięgała poza rodzinne miasto. Kościół Herbergera znany był w Europie tak, jak kazania „małego Lutra”.
Zbliżający się jubileusz 500-lecia reformacji w 2017 roku zbiega się z 390 rocznicą śmierci Valeriusa Herbergera, największego wschowianina, założyciela Żłobka Chrystusa i wschowskiego cmentarza na Przedmieściu Polskim. Od kilku lat dzięki zaangażowaniu wielu osób we Wschowie, ale także wyjątkowych „ambasadorów” naszego miasta – naukowców w Polsce, Niemczech, Czechach, na Węgrzech – pamięć o znaczeniu wschowskiej parafii luterańskiej i zachowanych zabytkach ożywa. Współpraca Muzeum Ziemi Wschowskiej i Stowarzyszenia Czas A.R.T. z panią Magdaleną Oxfort – dyrektorem Referatu Kultury BKM Rządu Republiki Federalnej Niemiec, wspólne projekty oraz zaangażowanie w propagowanie i uświadamianie naglącej potrzeby ratowania luterańskiej świątyni przyniosły wymierny efekt – wsparcie finansowe rządu niemieckiego na wykonanie prac ratunkowych w kościele.
Kościół Żłóbka Chrystusa to nie tylko zabytek sakralny. Jego wartość architektoniczną wzmacnia nietypowa lokalizacja w obrębie dawnej fortalicji miejskiej. Do dziś zachowane są fragmenty murów miejskich z XV wieku z widocznym krenelażem i reliktami bartyzany. Kontynuacja badań archeologicznych może przynieść odpowiedź na pytanie o pierwotną lokalizację Bramy Polskiej. Tym samym: ratując historyczną świątynię poznajemy historię miasta.
Źródło: Muzeum Ziemi Wschowskiej